Schouwarts

Na een overlijden komt er heel wat op de nabestaanden af. Allerlei zaken moeten geregeld worden. Het is een hectische periode.

Naast dat er vast familieleden en vrienden over de vloer zullen komen om afscheid te nemen van de overledene, ontvangt u ook professionals aan huis waaronder de uitvaartverzorger en schouwarts.

Met de schouwarts dient u als eerste contact op te nemen na een overlijden. Dit kan uw eigen huisarts zijn of een behandelend arts in een ziekenhuis.

Neem contact op met de schouwarts na een overlijden

Bij een overlijden zijn de nabestaanden verplicht dit te melden aan een schouwarts. Meestal is dit de huisarts van de overledene. Maar het kan ook een arts zijn door wie de overledene in het ziekenhuis werd behandeld.

Het is belangrijk dat er direct contact wordt opgenomen met de schouwarts. Want alleen een arts kan de lijkschouwing doen.

Lijkschouwing

Schouwartsen onderzoeken het lichaam van de overledene. Niet alleen stellen ze vast of er daadwerkelijk een sterfgeval heeft plaatsgevonden, maar ook waaraan de persoon is overleden.

De oorzaak van de dood kan natuurlijk zijn verlopen, bijvoorbeeld door ziekte of een hartstilstand. Het kan ook zijn dat er sprake is van een onnatuurlijke doodsoorzaak of dat het niet duidelijk is waaraan de persoon is overleden.

In deze laatste gevallen is de arts verplicht hiervan melding te maken. Het onderzoeken van het lichaam én het achterhalen van de doodsoorzaak wordt ook wel lijkschouwing genoemd. Hieronder leest u wat de schouwarts onderzoekt en welke stappen hij daarvoor volgt.

Welke stappen volgt de schouwarts?

Stap 1: De schouwarts zal vaststellen dat de dood definitief is ingetreden. Pas dan kan de lijkschouwing plaatsvinden. Immers, is de dood niet vastgesteld? Dan is er geen lijk. Is de dood wel vastgesteld? Dan is het belangrijk dat de doodsoorzaak z.s.m. wordt achterhaald.

Stap 2: De arts zal nu onderzoeken wat de oorzaak van het overlijden is en de manier waarop de persoon is overleden. Of te wel: De schouwarts onderzoekt of er sprake is van een natuurlijke doodsoorzaak of van een niet-natuurlijke oorzaak.

Overigens is er bij euthanasie volgens de wet sprake van een niet-natuurlijke doodsoorzaak. Meer uitleg daarover volgt na “stap 3”.

Stap 3: Een schouwarts vult de overlijdensverklaring in, in het geval van een natuurlijke oorzaak van het overlijden. Vervolgens probeert de arts te achterhalen wat de precieze oorzaak was.

De lijkschouwing is nu een feit. Het werk van de schouwarts zit erop. Het lichaam kan nu worden opgebaard en de nabestaanden kunnen de uitvaart regelen.

Euthanasie en lijkschouwing

Hoe zit het met euthanasie en lijkschouwing? Immers, bij euthanasie is er sprake van een actieve levensbeëindiging en dus een niet-natuurlijke dood. Natuurlijk dient ook bij het plegen van euthanasie contact opgenomen te worden met een schouwarts.

In dit geval zal de arts dezelfde (bovenstaande) stappen opvolgen, maar daarbij extra letten of de procedures rondom de actieve levensbeëindiging wel op de juiste manier zijn uitgevoerd.

Wat gebeurt er bij een niet-natuurlijke doodsoorzaak?

Niet-natuurlijke doodsoorzaken kunnen bijvoorbeeld verstikking, mishandeling, een noodlottig ongeval zoals verdrinking of moord zijn. Of euthanasie waarvoor geen toestemming is verkregen.

Constateert de schouwarts tijdens de lijkschouwing dat er sprake is van een niet-natuurlijke dood, dan worden de volgende stappen genomen voor verder onderzoek.

• Stap 1: Het lijkt wordt in beslag genomen
• Stap 2: Er vindt forensisch onderzoek plaats door rechercheurs
• Stap 3: Men verzameld bewijsmateriaal
• Stap 4: Soms wordt er autopsie verricht als dit nodig is
• Stap 5: De officier van Justitie wordt ingelicht over de zaak
• Stap 6: Hij bepaald wat er verder moet gebeuren (dit kunnen rechtelijke stappen zijn)