Rouw op de werkvloer

Werken terwijl u rouwt

Als er een dierbare is overleden dan heeft u tijd nodig om dit grote verdriet en gemis te kunnen verwerken. De manier om dit te doen verschilt per persoon. De een gaat kort na het overlijden weer graag aan het werk om zijn zinnen te verzetten en een ander heeft een veel langere periode nodig om weer goed te kunnen functioneren.

Voor een werkgever is het belangrijk om goed met rouwverwerking op de werkvloer om te gaan. Gebeurd dit niet dan kan dit grote gevolgen hebben voor de rouwende werknemer, maar ook voor de werkgever en de collega’s.

De kans op lichamelijke- of psychische klachten nemen toe als er niet genoeg aandacht is voor rouw met langdurig uitval tot gevolg.

Begrip en empathie

Het is essentieel om een cultuur van begrip en empathie te bevorderen op de werkvloer. Werknemers moeten zich veilig voelen om hun emoties te uiten en te praten over hun rouwproces. Moedig open communicatie aan en zorg ervoor dat werknemers weten dat er ruimte is om hun gevoelens te delen.

Dit kan bijvoorbeeld door regelmatig met de desbetreffende persoon te gaan praten over zijn of haar gevoel of het aanbieden van een vertrouwenspersoon binnen het bedrijf.

Het is belangrijk om werknemers die rouwen de nodige flexibiliteit te bieden. Rouw kan een emotioneel uitputtend proces zijn en werknemers hebben tijd en ruimte nodig om te herstellen.

Overweeg het instellen van rouwverlof of het aanpassen van werktijden om werknemers de mogelijkheid te geven om hun rouwproces te doorlopen zonder extra stress. Het tonen van begrip en het bieden van deze flexibiliteit kan een lange weg zijn in het ondersteunen van werknemers in rouw.

Uit onderzoek van het CNV kwam naar voren dat 44% na het overlijden van een dierbare enkele dagen niet werkt. 33% meldt zich ziek en 9% is langdurig ziek. 1 op de 10 werknemers krijgt zelfs een burn-out doordat er te weinig verlof is opgenomen.

Rouwverlof

Rouwverlof is in Nederland niet per wet geregeld. Er kunnen wel afspraken zijn vastgelegd in de cao of arbeidsovereenkomst. Deze afspraken over het rouwverlof vallen onder bijzonder verlof. Hoelang rouwverlof duurt dat hangt af van de relatie tot de overledene.

Ook het begrip van de werkgever speelt een grote rol, indien het mogelijk is is het belangrijk om de rouwende werknemer meer ruimte te geven om zijn of haar verdriet te kunnen verwerken.

In de meeste arbeidsovereenkomsten is het volgende vastgelegd:

• Indien een echtgenoot of partner, bloed- of aanverwant in de 1e graad komt te overlijden dan heeft u recht op 4 dagen rouwverlof (vanaf de dag van overlijden tot en met de dag van de begrafenis/crematie)
• Indien een bloed- of aanverwant in de 2e graad komt te overlijden dan heeft u recht op 2 dagen verlof (de dag van overlijden en de dag van begrafenis/crematie)
• U heeft recht op 1 dag verlof indien er een dierbare komt te overlijden in de 3e en 4e graad (bloed- en aanverwanten) dit is de dag van de begrafenis/crematie

Fasen van Rouw

Iedereen rouwt op zijn eigen manier, er zijn wel enkele fasen van rouw waar veel mensen mee te maken krijgen.

• Ontkenning: In deze fase kan de persoon moeite hebben om de realiteit van het verlies te accepteren. Ze kunnen gevoelens van shock, verwarring en ongeloof ervaren. Het kan moeilijk zijn om de waarheid onder ogen te zien en de impact van het verlies te erkennen.
• Woede: Tijdens deze fase kunnen gevoelens van boosheid, frustratie en onrechtvaardigheid naar voren komen. De persoon kan zich richten op het zoeken naar iemand of iets om de schuld te geven voor het verlies. Deze woede kan gericht zijn op zichzelf, anderen, het lot of zelfs de overledene.
• Onderhandelen: In deze fase probeert de persoon vaak een soort deal te sluiten om het verlies ongedaan te maken. Ze kunnen zich richten op “als alleen” of “wat als” scenario’s, waarbij ze proberen te bedenken hoe de situatie anders had kunnen zijn. Dit is een poging om grip te krijgen op de situatie en een gevoel van controle te herwinnen.
• Depressie: Tijdens deze fase kan een gevoel van diepe droefheid en verdriet overheersen. De persoon kan zich terugtrekken, interesse verliezen in activiteiten die voorheen plezierig waren en gevoelens van hopeloosheid ervaren. Dit is een normale reactie op het verlies en kan gepaard gaan met een gevoel van leegte.
• Acceptatie: Uiteindelijk kan de persoon in staat zijn om het verlies te accepteren en zich aan te passen aan de nieuwe realiteit. Dit betekent niet dat ze het verlies vergeten of dat het geen verdriet meer veroorzaakt, maar ze vinden een manier om verder te gaan met hun leven. Er kan een gevoel van vrede en berusting ontstaan.

Rouw bij een collega

Als een collega van u een dierbare heeft verloren dan is het belangrijk om met een aantal zaken rekening te houden om hem of haar zo goed mogelijk te ondersteunen.

• Geef uw collega de ruimte om over zijn of haar gevoelens te praten als hij of zij daar behoefte aan heeft. Luister actief en zonder oordeel. Soms willen rouwenden gewoon hun emoties uiten en hun verhaal delen. Laat ze weten dat u er voor ze bent en dat u bereid bent om te luisteren.
• Toon begrip en medeleven voor wat uw collega doormaakt. Rouw kan een emotioneel uitdagende periode zijn, dus wees geduldig en gevoelig voor hun behoeften. Laat merken dat u er voor hen bent en dat u bereid bent om te helpen waar mogelijk.
• Rouw kan het dagelijks leven van een persoon beïnvloeden. Bied praktische hulp aan, zoals het overnemen van bepaalde taken op het werk, het aanbieden van hulp bij huishoudelijke taken of het regelen van maaltijden. Kleine gebaren kunnen een groot verschil maken en laten zien dat u om hen geeft.
• Sommige rouwenden hebben behoefte aan tijd en ruimte om alleen te zijn en hun emoties te verwerken. Respecteer hun behoefte aan privacy en geef ze de ruimte die ze nodig hebben. Laat hen weten dat ze altijd bij u terecht kunnen als ze behoefte hebben aan steun, maar dwing hen niet om te praten als ze er nog niet klaar voor zijn.
• Rouw is een langdurig proces, vraag hoe het gaat, toon interesse en bied een luisterend oor. Dit laat zien dat u hun welzijn belangrijk vindt en dat u er voor hen blijft, zelfs als de tijd verstrijkt.

Conclusie

Rouw op de werkvloer kan een uitdagende situatie zijn, maar met de juiste benadering en ondersteuning kunnen werkgevers en collega’s een positieve impact hebben op het welzijn van rouwende werknemers.

Door een empathische cultuur te creëren, flexibiliteit te bieden en de beschikbare ondersteuning te communiceren, kan een werkomgeving ontstaan waarin rouwende werknemers zich gesteund voelen tijdens hun rouwproces.