Chinese uitvaart

Wat zijn de rituelen bij een Chinese uitvaart? Nederland kent een vrij grote Chinese gemeenschap. Volgens het CBS woonden er op 1 januari 2022 ruim 116.000 mensen met een Chinese achtergrond in Nederland.

Chinese Nederlanders komen in de eerste plaats uit China, maar ook uit landen zoals Taiwan, Hongkong, Macao, Maleisië, Singapore, Indonesië, Vietnam, Suriname en de Antillen.

Bij een Chinese uitvaart zijn de voorouderverering en zielenrust erg belangrijk.

De meeste Chinezen zijn aanhangers van het taoïsme, het confucianisme of het boeddhisme. Dit zijn dan ook de drie bekendste religieuze stromingen in China.

Er zijn echter ook Nederlanders van Chinese komaf die christen zijn of katholiek. Op deze pagina komt u meer te weten over de Chinese uitvaart en de rituelen die daarbij gebruikelijk zijn. Ook informeren wij u over de Chinese uitvaartverzekering.

Afscheid en rituelen direct na het sterven

Wanneer een Chinees is overleden spelen de Chinese religieuze levensbeschouwingen hierbij een prominente rol. Onder andere de ‘Po-ziel’, de voorouders en de rituele wassing zijn hierbij rituelen die een belangrijke plek innemen. Hieronder gaan wij daar dieper op in.

Po-ziel

Chinezen die in het taoïstische, confucianistische of boeddhistische geloven, denken dat in elk lichaam twee zielen huisvest. Dit zijn de spirituele ziel en de Po-ziel. De spirituele ziel verlaat direct na het overlijden het lichaam.

De ziel keert dan terug naar de plek waar het was vóór de geboorte. De andere ziel, de Po-ziel, blijft na het overlijden in het lichaam voor tijdelijk. In de Chinese traditie is het belangrijk dat de Po-ziel zo lang mogelijk in het lichaam blijft. Daarom worden lichaamsopeningen van de overledene gedicht met stukjes stof.

Voorouderverering

We spraken hiervoor al over de drie bekendste Chinese levensbeschouwingen. Voor Chinezen zijn voorouders enorm belangrijk en logischerwijs spelen die voorouders dan ook na het sterven een rol van betekenis. Dit komt tot uiting in de voorouderverering.

Daarom tref je bij de overledene ook een altaar aan waarop een lijst met de namen van zijn of haar voorouders staat. Het is zelfs zo dat de voorouders bepalen op welke dag de uitvaart plaatsvindt. Men gelooft dat alleen de voorouders de macht hebben om de ideale plaats en tijd voor de begrafenis aan te duiden.

De nabestaanden roepen de hulp in van een boeddhistische monnik, priester of Feng Shui meester zodat er met de voorouders contact wordt gelegd.

De voorouderverering speelt niet voor alle Chinezen een belangrijke rol bij de uitvaart. Een christelijke uitvaart komt ook vaak voor, bij christelijke Chinezen.

Rituele wassing

Bij een traditionele Chinese uitvaart is het normaal dat de overledene met bronwater wordt gewassen. Dit gebeurt in het bijzijn van een geestelijk leider zoals een priester, een monnik of een Feng Shui-meester en de naaste familie. Vervolgens wordt hij of zij aangekleed, meestal met meerdere lagen kleding.

De gedachte hierachter is dat de overleden persoon, die immers bezig is met een lange reis na het hiernamaals, onderweg warm blijft. Na het aankleden worden de haren gekamd. De kam wordt vervolgens doormidden gebroken omdat alles wat met de dode in aanraking komt niet meer mag worden gebruikt.

Dit alles gaat mee de kist in. De overledene krijgt zijn laatste maaltijd, zijn of haar lievelingseten. Het eten, meestal alleen rijst, wordt in de mond gestrooid. Afhankelijk van de Chinese levensbeschouwing krijgt de persoon een parel in zijn mond gelegd, of een ganzenei.

Afscheid

Is de overledene eenmaal aangekleed, dan krijgen de familieleden en vrienden kans om afscheid te nemen. De kist wordt vervolgens gesloten en daarvoor wenden de aanwezigen zich af.

Zo willen ze voorkomen dat de ziel van de overledene bij hen blijft. Een dag voordat de begrafenis is, wordt de lievelingsmaaltijd van de overledene gekookt. De maaltijd komt op tafel te staan en er wordt wierook verbrand. De lichten in het vertrek blijven aan staan totdat de persoon begraven is.

Bijgeloof

In de Chinese cultuur is er veel bijgeloof. Zo wordt aan het voeteneind van de kist een spiegel geplaatst. Zo lijkt het alsof er 2 lijken in de kist liggen en daarmee hoopt men te voorkomen dat er na het overlijden van een dierbare nog iemand sterft. Bij het afsluiten van de kist wenden de aanwezigen zich af, om te voorkomen dat de ziel van de gestorvene bij hen blijft.

Het opsteken van een paraplu op de begraafplaats is uit den boze, omdat de geest van de overledene hieronder zou kunnen schuilen.

Vlak voor de uitvaart: Geestengeld

Als het moment van de uitvaart bijna is aangebroken, vinden er nog diverse rituelen plaats zoals het verbranden van namaakgeld. Dit wordt ook wel het ‘geestengeld’ genoemd.

Ook worden er allerlei papieren namaakobjecten verbrand waaronder lotusbloemen en tal van andere zaken zoals modellen van producten zoals televisies, auto’s en koelkasten. Met het verbranden van nepgeld en modellen van producten, wordt de overledene veel rijkdom en geluk in een andere wereld toegewenst.

Zielenrust

Zielenrust bij een Chinese uitvaart verwijst naar het geloof in het bereiken van vrede en rust voor de ziel van de overledene. Volgens traditionele Chinese begrafenisrituelen is het essentieel om de overledene te eren en gunstige omstandigheden te creëren voor een vredige overgang naar het hiernamaals.

Rituelen, zoals het verbranden van papieren offers en het organiseren van ceremoniële activiteiten, worden vaak uitgevoerd om de zielenrust te waarborgen en de overledene te begeleiden naar een staat van vrede en evenwicht in het hiernamaals.

De Chinese begrafenis

De begrafenis is redelijk sober. Er is weinig ruimte voor het tonen van emoties. Familieleden zijn allen in het wit gekleed en als de kist in het graf wordt gelegd, wenden de bezoekers zich af. Ook ditmaal hopen zij hiermee te voorkomen dat de ziel van de overledene bij hen blijft. Om de geesten te verjagen wordt er vuurwerk afgestoken.

Wit is de kleur van rouw bij de Chinese uitvaart

Volgens de traditie zullen de familieleden van de overledene gekleed zijn in het wit (traditioneel: ongebleekte katoen). Er kan ook een rouwband gedragen worden.

Rouwperiode

Volgens de Chinese traditie zijn er twee rouwperiodes, één van negenenveertig dagen (zeven keer zeven dagen) en één van honderd dagen. In deze periodes zullen de rouwrituelen worden uitgevoerd. Deze rouwperiodes hebben een sociale functie, maar dienen ook om invloed uit te oefenen op het andere leven.

Nadat de negenenveertigste dag is verstreken zullen de nabestaanden het huis verlaten. Er kan nu geen ongeluk meer overgebracht worden op anderen.

Een rode envelop

Het is gebruikelijk dat er een rode envelop wordt meegegeven aan de aanwezigen van de uitvaart. In de rode envelop zit een snoepje voor geluk, een muntje als tegemoetkoming voor de gemaakte kosten om naar de uitvaart te komen en een rood draadje dat om de pols gedragen kan worden en als teken van rouw dient.

Een reis maken van zeker keer 7 dagen

Een overleden persoon zal een reis gaan maken van zeven keer zeven dagen. Hierbij zal de overledene zeven poorten passeren en de reis zal gaan langs zeven hemelen en zeven hellen.

In de geestenwereld jagen hongerige honden en de overledene zal aan allerlei verplichtingen moeten voldoen. Om de honden weg te jagen moet de overledene stokken bij zich hebben.

Om alles te kunnen doorstaan is het belangrijk dat de overledene voldoende geld, eten, meerdere lagen kleding en allerlei voorwerpen bij zich heeft dit alles zal ook geluk brengen.

Herdenken

Een overledene zal herdacht worden tijdens het Ching Ming-feest (maanfeest) en tijdens Chung Yuan (het hellefeest).

Chinese uitvaartverzekering afsluiten

Chinese Nederlanders sluiten doorgaans een uitvaartverzekering af. Wilt u graag volgens de Chinese traditie begraven worden? Dan kan het ook verstandig zijn om hiervoor een verzekering af te sluiten. Via onze website kunt u meerdere uitvaartverzekeraars met elkaar vergelijken op basis van premie, dekking en voorwaarden.